Charakterystyka i historia grzyba muchomora czerwonego – najpopularniejszego przedstawiciela muchomorowatych

Amanita muscaria, popularnie nazywany muchomorem czerwonym, stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych gatunków grzybów. Jego kapelusz w intensywnym odcieniu czerwieni z białymi plamkami stanowi częsty obrazek na tle polskich lasów, zwłaszcza od lipca do listopada. Pomimo jego okazałego wyglądu, każde dziecko wie, że ten grzyb należy omijać szerokim łukiem z uwagi na toksyczne substancje, które zawiera jego miąższ. W przeszłości jednak muchomor czerwony był uważany za składnik magicznych mikstur.

Znany również jako bedłka czy muchomór pospolity, muchomor czerwony stanowi najbardziej ikoniczny przedstawiciel rodziny muchomorowatych (Amanitaceae). Jego charakterystyczny wygląd sprawia, że jest często traktowany jako symbol grzybów trujących. Pomimo złej sławy tego gatunku, często pojawia się on w kreskówkach i innych formach popkultury jako popularny motyw dekoracyjny. Na przykład można go znaleźć na różnych akcesoriach kuchennych.

Mimo że dzisiaj muchomor czerwony jest raczej obiektem podziwianym z pewnej odległości ze względu na swoją toksyczność, kiedyś był często wykorzystywany jako surowiec w różnych rytuałach magicznych. Szamani, czarownicy i wiedźmy wykorzystywali sok z tego grzyba do prowadzenia mistycznych obrzędów, czerpiąc z jego psychoaktywnych właściwości. Wywar z muchomora czerwonego powodował halucynacje dzięki zawartości muskaryny i kwasu ibotenowego, substancji o działaniu odurzającym. Wskazują na to liczne malowidła ścienne, freski, rzeźby i posągi datowane nawet na 9000 r. p.n.e.

Obecnie muchomor czerwony jest częstym zjawiskiem w lasach iglastych, liściastych i mieszanych. Preferuje podłoże o kwaśnym odczynie i często rośnie pojedynczo lub w niewielkich skupiskach, głównie w sąsiedztwie brzozy brodawkowatej. Mimo że jest najpowszechniej rozpowszechniony na obszarze półkuli północnej, w strefie klimatu umiarkowanego, można go spotkać również w Ameryce Środkowej i Południowej, a także południowych rejonach Afryki, Australii i Nowej Zelandii.